Hoewel het opschonen voor burgers veelal als een sociale activiteit wordt gezien, vervalt deze component omdat het ‘samen’ in Corona-tijd niet aan de orde is. Opruimen kon in deze periode enkel alleen of met een gezinslid of huisgenoot. Net als in vele andere steden in het land, groeide in Maastricht het afvalprobleem. Bijzettingen en dump haalden regelmatig de lokale media, en het zwerfafval op straat groeide zichtbaar. Dit als resultaat van het hebben van meer tijd om thuis op te ruimen en te klussen, maar tevens de diverse uitdagingen om de deur uit te gaan om huisvuil en grofvuil op de juiste manier af te voeren. Corona leek voor sommige burgers een excuus om de regels van de gemeente Maastricht m.b.t. de afvalinzameling aan de laars te lappen. Tot grote ergernis van de gemeente en van #PickitUp, en tevens van de bewuste inwoner van Maastricht die zich almaar meer begon te ergeren aan het groeiende zwerfvuil in zijn eigen omgeving. Een handvol individuen meldden zich bij gemeente en/of bij #PickitUp met het verzoek om gefaciliteerd te worden in het ‘zelfstandig’ opruimen. Samen met de gemeente Maastricht maakte #PickitUp vervolgens afspraken om dergelijke verzoeken van burgers in te willigen, waarbij #PickitUp zorgde voor het leveren van opschoonmaterialen, de logistiek en de communicatie, en de gemeente voor de afvoer van het afval. Via de media werd er ruchtbaarheid gegeven aan deze nieuwe aanpak.

De aanmeldingen van individuen en duo’s om op te ruimen stroomden vervolgens binnen. Vanaf mei 2020 zijn de medewerkers van #PickitUp voornamelijk bezig geweest met het faciliteren van deze nieuwe ‘zwerfinators’ van de stad, en het verzorgen van de communicatie tussen hen en de gemeentelijke ophaaldienst. Regelmatig werden er updates gegeven rondom opruimen op een veilige en correcte manier, conform de richtlijnen van het RIVM en aan de hand van verbeteringen in de afspraken tussen #PickitUp en opdrachtgever, de gemeente Maastricht. Boven verwachting nam de activiteit van de ‘zwerfinators’ na de piek van de crisis niet af, en aanmeldingen bleven ook daarna nog veelvuldig binnenkomen. Daarop is besloten om niet te stoppen met deze aanpak, maar het vanaf de tweede helft van 2020 permanent te integreren in het educatieve bewustwordingsproject #PickitUp; de zwerfafvalaanpak van de gemeente Maastricht.

Op 1 juli 2020 zijn er 65 individuen actief onder de vlag van #PickitUp. Daarnaast zijn er 7 groepen (buren, collega’s…) in de stad actief die met de faciliteiten van #PickitUp regelmatig zelfstandig opschonen binnen deze ‘zwerfinator-aanpak’. Deze groepen vertegenwoordigen nog eens 38 individuen.

#PickitUp vroeg aan alle 103 zwerfinators die momenteel actief zijn, om een korte toelichting te geven op het fantastische werk dat zij verzetten. Hier een greep uit de reacties:

Noël: ‘Toen ik de spullen van #PickitUp aangereikt kreeg, was het een aanzienlijk rotzooitje rondom het fietspad nabij de windmolen hier aan de rand van Maastricht. Dat deed mij besluiten aan jullie actie mee te doen. Kennelijk willen mensen griepverschijnselen voorkomen maar hebben weinig respect voor onze natuur.’

 Raymond: ‘Wij wandelen elke dag met onze hond Epke en nemen zo nu en dan de materialen mee tijdens de wandeling. Mensen in de buurt weten ook dat wij dit doen en krijgen veel positieve reacties. Het meeste afval bestaat uit blikjes, flesjes, sigaretten, verpakkingsmaterialen van snoep en de laatste tijd ook uit mondkapjes en medische handschoenen.’

 Toos: ‘Het geeft ons een goed gevoel dat we de wereld een klein beetje mooier maken.’

 Chandra: ‘Wij hebben samen de grootste lol tijdens het opruimen, mijn dochter en ik!’

 Guido: ‘Ik beschouw deze kleine bijdrage aan een schoner milieu als zeer zinvol: ik wil een schonere wereld aan mijn kleinkinderen nalaten! Het commentaar dat ik van medewijkbewoners krijg, varieert van positief (‘goed bezig’) tot grappig bedoeld (‘taakstraf, meneer?’).’

Jacques: ‘Zwerfvuil opruimen is een eerste stap. Er moet meer gebeuren. Ik denk aan statiegelden op blikken en flessen. Daarnaast is de opvoeding van kinderen, scholieren en ouders erg belangrijk.’

Maria: ‘Ik zal pas stoppen als de straat zonder rotzooi is.’

 Roos: ‘Gelukkig merk ik dat het helpt. Er wordt steeds minder weggegooid heb ik het idee. Ook is het leuk om een vast stuk te hebben. Het voelt een beetje als een eer om dat stuk schoon te houden.’